dr Wiesława Wantuch

[Współredaktorka i współautorka]  Publikacja pokazuje potencjał kształcący, poznawczy i wychowawczy działań teatralnych, podejmowanych w przestrzeni szkoły, teatru i uczelni. Opisane warsztaty, lekcje, spektakle teatralne, etiudy i dyskusje ilustrują proces przemiany ucznia-widza, okazjonalnie zasiadającego na widowni, w świadomego odbiorcę oraz aktora współtworzącego teatralne przedsięwzięcie.

 



[Współautorka] Jedyna obecnie publikacja o charakterze tak obszernego kompendium wspomagająca proces kształcenia nauczycieli i pozwalająca studentom na wiązanie praktycznych, ćwiczeniowych obserwacji lekcji języka polskiego ze specjalistyczną teorią kształcenia językowego, literackiego i kulturowego. Zaletą publikacji jest wyrazisty i oszczędny dobór treści teoretycznych ujęty w przejrzysty kompozycyjnie sposób.

 


[Współredaktorka] Zróżnicowanie współczesnej kultury i jej złożony charakter wymaga przebudowania myślenia o współczesnej polonistyce szkolnej. […]
Podobno w klasycznej szkole angielskiej novum wprowadzano po piętnastu latach obserwacji (!). Nam przychodzi żyć w nieporównywalnie szybciej upływającym czasie edukacyjnych przemian. Nowe podręczniki w naszej rzeczywistości zrodziły się przede wszystkim w środowisku akademickim i powinno ono doskonalić poświęcony tym pracom model dyskusji, która trwa. Tom Między szkołą a uniwersytetem zostawia na tej drodze cenny ślad w postaci bogatej i zróżnicowanej treści, wnosi też myśl inspirującą dalsze poczynania. Książka powinna wejść do literatury przedmiotu.

(z recenzji dr hab. Barbary Dyduch)


Praca Wiesławy Wantuch to refleksja o tym, dlaczego i jak czytać z uczniami poezję. Autorka oferuje pomysły około 30 lekcji sprawdzonych w klasach IV-VI szkoły podstawowej, pomysł na wielogodzinne zajęcia pozalekcyjne poświęcone lekturze i teatralizacji poezji oraz 50 tekstów poetyckich, których opracowane pomysły dotyczą. Można z nich korzystać niezależnie od realizowanego programu nauczania.

 

 


Książka Aspekty integracji … jest skierowana do nauczycieli języka polskiego oraz innych przedmiotów humanistycznych i artystycznych, a także polonistów przygotowujących się do pracy w tym zawodzie. Autorka opisuje w niej zagadnienie integracji i reguły jej funkcjonowania w procesie dydaktycznym. Ujmuje to zjawisko na tle współczesnych przemian kulturowych – jako integrację postaw, metod, treści nauczania. Następnie pisze o integracji z innymi dziedzinami humanistyki oraz wewnątrzprzedmiotowej. Porównuje też teorię z praktyką, bada projekty integracji zawarte w różnych programach oraz podręcznikach szkolnych.


Publikacje (wybór)

Książki:

  1. Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2005.
  2. Poezja w szkole podstawowej. Gry słów i rzeczy, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2006.

Redakcja rozpraw naukowych:

  1. Między szkołą a uniwersytetem. Odbiorcy w nowych podręcznikach dla reformującej się szkoły, współredakcja M. Kwiatkowska-Ratajczak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2008.
  2. Chrząstowska, Przedmiot, podmiot i proces. Szkice z metodyki kształcenia polonistycznego, współredakcja M. Kwiatkowska-Ratajczak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2009.
  3. Uczeń – nauczyciel – badacz w przestrzeni teatru, współredakcja B. Gromadzka, J. Kaniewski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015.

 Redakcja czasopisma

  1. „Polonistyka” 2000, nr 9, Literatura „źle obecna” – dzisiaj, art. wstępny.
  2. „Polonistyka” 2004, nr 7,  O radości bogów?, art. wstępny
  3. „Polonistyka” 2011, nr 11, Lekcje w muzeum, wstępny.
  4. „Polonistyka” 2013, nr 2, (Auto)biografia na użytek szkolny.

 Artykuły i rozprawy:

  1. Imperatyw uczestnictwa. O poezji Wiktora Woroszylskiego, „Kultura Niezależna” 1989, nr 56.
  2. „Krzyk duszy nie nadaje się do druku”, „Arkusz” 1993, nr 25.
  3. Wiatyk poetycki (albo kłopoty z nieistnieniem), „Arkusz” 1995, nr 8.
  4. „Metafizyka przedstawiona” w poezji urodzonych po roku sześćdziesiątym, [w:] Literatura wobec niewyrażalnego, pod red. Wł. Boleckiego i E. Kuźmy, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1998.
  5. Miron Białoszewski. W poszukiwaniu kontekstu, [w:] Glosariusz od Młodej Polski do współczesności. Materiały do kształcenia literackiego w szkole średnie, pod red. T. Patrzałka, Ossolineum [wydanie ”odnowione”], Wrocław 1998.
  6. Ćwiczenie nieobecności w ostatnim tomiku Woroszylskiego (szkic o Ostatnim razie Woroszylskiego), „Polonistyka”1999, nr 4.
  7. Don Kichotowe boje o integrację, „Polonistyka” 1999, nr 7.
  8. „Detektyw” czy „Szatan”, czyli jak integrować przy użyciu gry planszowej, „Nowa Polszczyzna” 1999, nr 5.
  9. Fotografia jako wprowadzenie do czytania obrazu i tekstu, [w:] Wyzwania pedagogiki medialnej nowe perspektywy XXI wieku, pod red. M. Sokołowskiego, Olsztyn 2001.
  10. Cykl liryczny – tomik – seria poetycka. Z dziejów „gatunku” literackiego i wydawniczego, [w:] Cykl literacki w Polsce, pod red. K. Jakowskiej, B.Olech i K.Sokołowskiej, Białystok 2001.
  11. Ukojenie zachwytu „Polonistyka” 2004, nr 1.
  12. Przyswajać sobie języki „Polonistyka” 2004, nr 3.
  13. Propaganda sukcesu ad 2054, „Polonistyka” 2004, nr 7.
  14. Płaszczyzny integracji w nauczaniu języka polskiego, [w:] Literatura i język, pod red. K. Meller, K. Trybusia, Wyd. „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2004.
  15. Groteska prawdę ci powie, „Polonistyka” 2004, nr 9 (dodatek nr 2 Matura – egzamin wewnętrzny).
  16. Genologia w służbie integracji, [w:] Metodyka a nauka o literaturze i nauka o języku, pod red. Michułki i K. Bakuły, Wyd. WTN, Wrocław 2005.
  17. Odczytywanie popiołów za Marciem Chagallem i Jerzym Ficowskim, [w:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, pod red. M. Demskiej-Trębacz, K.Jakowskiej i R.Siomy, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2005.
  18. Konstruktywizm na lekcjach języka polskiego, [w:] Dzwonek na lekcję polskiego. Nowe treści, tendencje i metody w dydaktyce języka polskiego: Materiały międzynarodowej konferencji naukowo-metodycznej, Wilno 21–22 października 2004 r., pod red. I. Masojć i R. Naruńca. – VPU leidykla, Vilnius 2005.
  19. Z dziejów jednego tomiku (Jerzy Ficowski Odczytanie popiołów) – preliminaria, [w:] O historyczności, pod redakcją K. Meller, K. Trybusia, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2006.
  20. Instrumentacja głoskowa/dźwiękowa, Rymy, Strofika, [w:] Ćwiczenia z poetyki, pod red. naukową A. Gajewskiej, T. Mizerkiewicza, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
  21. Ilustracje tomików poezji dla dzieci jako wprowadzenie do lektury, [w:] Czytanie tekstów kultury. Metodologia, badania, red. B. Myrdzik, I. Morawska, UMCS. Lublin 2007, s. 425–436.
  22. Język polski dla niepełnosprawnych, czyli o podręcznikach, których nie ma …, [w:] Między szkołą a uniwersytetem. Odbiorcy w nowych podręcznikach dla reformującej się szkoły, red. M. Kwiatkowska-Ratajczak, W. Wantuch, Poznań 2008, s. 193–202 (współautorka: A, Brause).
  23. Polskość jako sytuacja (szkolna), [w:] Język. Edukacja. Dialogi współczesności z tradycją, red. B. Gromadzka, D. Mrozek, J. Kaniewski, Poznań 2008, s. 332–344.
  24. Węzeł gordyjski przeciąć, „Nowa Polszczyzna” 2008, nr 1.
  25. Z religią pod wiatr, „Polonistyka” 2008, nr 7.
  26. Ukamienowano go pomnikiem?, „Polonistyka” 2008, nr 8.
  27. Tristan i Izolda-czy tylko miłość z przeszkodami?, „Polonistyka” 2009, nr 1.
  28. Pippi kontra Lisa? Astrid Lindgren dla gimnazjalistów, „Polonistyka” 2009, nr 10.
  29. Metamorfozy rzeczy w poezji o PRL-u, [w:] PRL-świat (nie)przedstawiony, red. A. Czyżak, J. Galant, M. Jaworski , Poznań 2010, s. 341–349.
  30. Cykl poetycki, [w:] Kompozycja i genologia. Ćwiczenia z poetyki, red. A. Gajewska, Poznań 2010, s. 130–132; 297–301.
  31. „Polonistyka” dla wszystkich (?) polonistów/polonistek, „Pogranicza” 2010, nr 6.
  32. Powieści Woroszylskiego dla dzieci i młodzieży w poszukiwaniu czytelnika, [w:] Stare i nowe w literaturze dla dzieci i młodzieży, red. B. Olszewska i E. Łucka-Zając, Opole 2010.
  33. Inteligent czy nauczyciel? Między misją a dymisją, [w:] Etyka nauczyciela, red. Bajan i S. J. Żurek, Lublin, 2011.
  34. Badanie praktyki – praktykowanie badań, „Polonistyka” 2011, nr 10.
  35. Widzieć – wiedzieć więcej, „Polonistyka” 2011, nr 11.
  36. Dobór treści kształcenia, [w:] Innowacje i metody. Podręcznik akademicki kształcenia polonistycznego, 1 W kręgu teorii i praktyki, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 95–108.
  37. Ku samokształcenie, [w:] Innowacje i metody. Podręcznik akademicki kształcenia polonistycznego, 1 W kręgu teorii i praktyki, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 109–130 (współautorka B. Chrząstowska).
  38. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, [w:] Innowacje i metody. Podręcznik akademicki kształcenia polonistycznego, 1 W kręgu teorii i praktyki, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 199–217.
  39. Reformowanie i planowanie – granice i pozory wolności, [w:] Innowacje i metody. Podręcznik akademicki kształcenia polonistycznego, 1 W kręgu teorii i praktyki, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 331–352 (współautorka B. Chrząstowska).
  40. Czytanie ze zrozumieniem, [w:] Innowacje i metody. Podręcznik akademicki kształcenia polonistycznego, 1 W kręgu teorii i praktyki, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, Poznań 2011, s. 385 – 402.
  41. Zmieniło się oblicze świata, czyli dzieciństwo do wymiany, „Polonistyka” 2012, nr 8.
  42. „Metodyka błądzenia” między integracją a interdyscyplinarnością, [w:] Integracja wczoraj i dziś w kształceniu polonistycznym T.1, red. T.1 A. Jakubowskiej-Ożóg, E. Kozłowska, A. Kucharska-Babula; Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 2013.
  43. Od „badań w działaniu” do „opowiadania na żywo”. Przygotowanie studentów do korzystania z życia kulturalnego jako inspiracji do zajęć dydaktycznych , [w:] Przez praktyki do praktyki. W stronę innowacyjności w kształceniu nauczycieli, red. I. Morawska, M. Latoch-Zielińska, B.J arosz, M. Ausz, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2014.
  44. Baśń w szkole – wobec zwrotu narratywistycznego i performatywnego, [w:] Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, red. K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz i R. Przybylska, Wydawnictwo TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków, 2014.
  45. „Damą być” wizerunek Wisławy Szymborskiej w prasie codziennej i kolorowej, [w:] Niepojęty przypadek. O poezji Wisławy Szymborskiej , red. J. Grądziel-Wójcik, K. Skibski, Wydawnictwo Pasaże, Kraków 2015.
  46. Badania w działaniu a kompetencje społeczne badacza – studenta – nauczyciela, [w:] Polonista na rynku pracy. O strategiach dostosowania kształcenia studentów do wyzwań rynku pracy, red. A. Gis, M. Wobalis, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
  47. Uczeń – nauczyciel – badacz w przestrzeni teatru, red. Beata Gromadzka, Jerzy Kaniewski, Wiesława Wantuch, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015.

Recenzje

  1. Pomiędzy instynktem a intelektem, „Nowe Książki” 1998, nr 3 [rec. H. Poświatowska, Dzieła, t. 1–2, Poezje].
  2. Mój upór, moja miłość, mój ból, „Nowe Książki” 1998, nr 7 [rec. H. Poświatowska, Dzieła, t.3, Proza].
  3. Pisanie sobą, „Nowe Książki” 1998, nr 9 [rec. H. Poświatowska, Dzieła. t.4. Listy].
  4. Książka czy wiedza?, „Nowe Książki” 1998, nr 5 [rec. T. Miłkowski, J. Tremer, Leksykon dzieł i tematów literatury polskiej].
  5. Zawód: pisarz, czyli między tworzeniem a produkcją, „Arkusz” 1998, nr 12 [rec. Jak napisać powieść].
  6. Powieść rodziną silna, „Nowe Książki” 1999, nr 2 [rec. M. Brzóstowicz, Wizerunek rodziny w polskiej prozie współczesnej].
  7. Wiersze zamiast poezji, „Polonistyka” 1999, nr 1 [rec. D. Dabert, Zbuntowane wiersze].
  8. Imperium? Atakuje?, „Polonistyka” 1999, nr 2 [rec. E. Korulska, Hobbit, czyli Wielka Przygoda z lekturą i M. Wojtyszko, Bambuko, czyli skandal w krainie gier].
  9. Prawo serii, „Gazeta Malarzy i Poetów” 1999, nr 2/3 [rec. tomików Grupińskiego, Kępińskiego, Śliwki, Kaspra].
  10. Wszystko w jednym, „Polonistyka” 1999, nr 6 [rec. podręcznika Oglądam świat].
  11. Życie jest szkołą, „Nowe Książki” 1999, nr 7 [rec. Kontekstów polonistycznej edukacji, pod. red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak, S. Wysłouch, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 1999].
  12. Zachwyt aż do bólu, „Nowe Książki” 1999, nr 10 [rec. Wł. Michalski, Lekcja wspólnego języka].
  13. Jak się wiersz ma do dnia?, „Arkusz” 1999, nr 12 [rec. P. Kajewskiego, Wiersz w toku].
  14. Psychologia na użytek szkoły, „Polonistyka” 1999, nr 9 [rec. D. Fontany, Psychologia dla nauczycieli].
  15. Za plecami Mony Lizy, „Nowe Książki” 2000, nr 2 [rec.].
  16. Czytane od końca, „Nowe Książki” 2000, nr 4 [rec.].
  17. Żyrafa czy chimera?, „Nowe Książki” 2000, nr 7 [rec.].
  18. Co jest za tą ścianą?, „Nowe Książki” 2000, nr 9 [rec.].
  19. Mistyka i optyka, „Gazeta Malarzy i Poetów” 2000, nr 3 [rec.].
  20. Czy pisarstwa można się „nauczyć”?, „Arkusz” 2000, nr 11 [rec.].

Wywiady

  1. Przykład życia niemożliwego. Rozmowa z Z. A. Kłakówną, „Polonistyka” 1999, nr 8 [wywiad].
  2. Od samego mierzenia nic nie rośnie! (rozmowa z prof. J. Potworowskim) „Polonistyka” 2004, nr 6.